بحث مهم این قسمت درباره فرگشت و خداباوری است اینگونه که آیا نظریه داروین یا همان فرگشت که میگوید همه موجودات زنده منجمله ما انسانها یک جد مشترک داریم و به عقیده آنها ابتدا یک موجود بسیار ساده بودهایم که در اثر انتخاب طبیعی تنوع پیدا کردهایم و شاخهها و گونههای مختلف را شکل دادهایم وجود خدا را رد میکند؟ چون به باور خداباوران، خداوند انسان را آفریده نه یک فرآیند بسیار طولانی در طبیعت به اسم انتخاب طبیعی. در این بخش قرار است این سوال مهم را بررسی و پاسخ آن را روشن کنیم.
فرگشت و خداباوری چه تناقضی با یکدیگر دارند
خداباوران اعتقاد دارند انسان اشرف مخلوقات است و خداوند در خلقت انسان کار بزرگی کرده که به خود احسنت گفته است درحالیکه طبق نظریه داروین یا همان فرگشت انسانها از نسل میمونها بودهاند که طی سالهای طولانی در تغییر و تحول طبیعی خود به شکل امروزی انسان درآمدهاند و در واقع خدایی در کار نبوده است که خلقت انسان را به یکباره و کامل انجام دهد. در حقیقت خداباوران براساس برهان نظم ادعا میکنند که نظام فوقالعاده بدنی ما و دیگر موجودات زنده نمیتواند براساس شانس به وجود آمده باشد. یعنی نمیتوان گفت ساعتی که در بیابان پیدا شده است به خودی خود براساس وزش باد و جابهجایی شنها به وجود آمده زیرا این امر غیر ممکن است پس حتما ساعتسازی هوشمند آن را ساخته است. که درباره پیدایش ما انسانها و دیگر موجودات هم همینگونه است.
اختلاف فرگشت و خداباوری در بحث انتخاب طبیعی خود را به اوج میرساند اینگونه که پیدایش موجودات نه براساس شانس بوده است و نه دست خالقی هوشمند در کار بوده است. بلکه طی سالهای طولانی تغییر و تحولی که موجودات داشتهاند ( در تولید مثل و جهش ژنتیکی ) باعث شده آنهایی که با طبیعت سازگار بودند بمانند و بقیه از بین بروند. در واقع شروع موجودات زنده از یک اتفاق بسیار ساده بوده است که در گذر زمان به این پیچیدگی و تنوع رسیده است. و این یعنی جد همه موجودات زنده یکی و مشترک است.
آیا انتخاب طبیعی وجود خالق هوشمند را رد کرده است؟
در بحث انتخاب طبیعی مشخص شده است بدن پیچیده موجودات طی سالهای طولانی و با انتخاب طبیعت به وجود آمده است که این موضوع در نگاه اول وجود خالق هوشمند را رد میکند. اما با نگاهی عمیقتر موضوع کاملا تغییر خواهد کرد. فرض بگیریم یک ربات داریم که کاملا براساس احتمال به چپ و راست و جلو و عقب حرکت میکند. اگر این ربات بتواند ۵ بار پشت سر هم فقط به جلو برود ارتقا پیدا خواهد کرد و هوشمندی و پیچیدگی پیدا میکند. و اگر در مرحله دوم مثلا ۱۰ بار فقط به چپ برود ارتقا پیدا خواهد کرد و… طبیعی است که ربات مورد نظر ما بارها و بارها مخالف الگوی تعیین شده حرکت میکند و نمیتواند ارتقایی داشته باشد تا اینکه در نهایت براساس قانون احتمالها میتواند ۵ بار پشت سر هم فقط به جلو برود و ارتقا یابد که این دقیقا مثالی ساده از مبحث انتخاب طبیعی در نظریه فرگشت است.
در نگاه اول روشن است که کسی باعث رشد و ارتقا ربات ما نشد بلکه کاملا حرکت شانسی او این نتیجه را رقم زد اما سوال مهم این است که دست پنهانی که از قبل این قاعده را بنا نهاده بود که بعد از ۵ بار رو به جلو رفتن ارتقا درکار خواهد بود هم براساس شانس و احتمال بوده است؟ یا این قواعد ثابت و دقیق تعیین شدهاند؟ مثلا اگر این قواعد براساس شانس میبود باید یکبار در دوبار جلو رفتن ارتقا حاصل میشد و یکبار در هزار بار جلو رفتن پشت سرهم و یکبار هم ارتقایی که قبلا ایجاد شده بود به خودی خود از بین میرفت و در این صورت هرگز آن ربات ما نمیتوانست ارتقا پیدا کند و به یک ربات پیشرفته تبدیل شود (همانند روند تکامل موجودات زنده براساس نظریه فرگشت)
بنابراین حتما میبایست خالق و ناظری هوشمند وجود داشته باشد که این ثابتهای منظم و هوشمند را مقرر کرده زیرا اگر آنها هم براساس شانس و احتمال بودند هرگز حیات به این شکل پیچیده امروزی در نمیآمد. پس بحث انتخاب طبیعی هرگز نمیتواند وجود ناظم و خالق هوشمند را رد کند و این شبهه از آنجا برای افراد ایجاد شده است که فقط به یک بعد ماجرا توجه کردهاند.
آیا انسان فکر میکند بدن فیزیکیاش است؟
در بحث فرگشت و خداباوری تمرکز بر روی بدن فیزیکی انسانهاست اینگونه که ما فکر میکنیم انسان یعنی بدن فیزیکی که از او میبینیم. در واقع این نگاه از همان آغاز اشتباه است زیراکه انسان هرگز بدن فیزیکیاش نیست و به آن هم محدود نمیشود. بدن فیزیکی ما دقیقا همانند لباسی است که برای مدتی برتن ما خواهد بود. و بعد هم در این کره خاکی باقی میماند و ما از این جهان عبور خواهیم کرد.
خداوند در خلقت جوهره اصلی انسان به خود احسنت گفته است و آن را اشرف مخلوقات قرار داده است نه بدن فیزیکی انسان که همانند لباسی است که موجودات دیگری هم شبیه به آن را دارند و حتی در بسیاری از موارد با ویژگیهایی بهتر از بدن انسان. مثلا چشمان عقاب بارها بهتر از چشم انسان است، قدرت بویایی سگها بارها قویتر از انسان و… پس موضوع اصلا به بدن فیزیکی انسان برنمیگردد هرچند که در همین مورد هم نشان دادیم که نمیتوان وجود خدایی خالق و هوشمند را رد کرد.
برای درک بهتر، فایل تصویری فرگشت و خداباوری را در بخش پایین تماشا و یا به صوت آن گوش دهید