برهان اختفای الهی با شناخت بهتر خداوند مردود می‌شود

برهان اختفای الهی خدای کوچک انسانی را رد می‌کند

اگر ما خداوند را محدود و کوچک ببینیم که این اتفاق در بسیاری از مواقع ناخودآگاه برای ما می‌افتد زیراکه خود‌به‌خود از دریچه بسته و کوچک خود خدا را می‌بینیم و فراموش می‌کنیم او بسیار فراتر از تصور ماست، آنگاه چنین تناقضاتی به وجود خواهند آمد که ظاهرا موجه هم هستند اما با دوباره مرور کردن صفات خداوند یکتا و کمی تفکر درباره آنها این تناقضات و اشکالات از بین خواهند رفت.

از چندین زاویه به برهان اختفای الهی نگاه می‌کنیم تا متوجه سستی این برهان شویم. اول اینکه دیدن خدای بزرگ و نامحدود برای انسان کوچک و محدود ناممکن است بنابراین اگر کسی خدا را ندیده دلیل براین نیست که خدایی نیست زیرا خدا بودن با صفت بزرگ بی‌نهایت ایجاب می‌کند که برای انسان محدود قابل دیدن بطور کامل نباشد و همواره بخشی از او و نشانه‌هایی از او در دسترس باشد. در واقع افراد به راحتی می‌توانند به واسطه میزان هوشیاری خود به خداوند همواره نگاه کنند و او را نبینند بطوریکه او در جلوی چشمان آنها به دلیل غفلتشان پنهان باشد.

پس اولا نمی‌توان خدای نامحدود را با چشم محدود مشاهده کرد و دوم اینکه خبردار شدن از حضور خداوند در عالم از نشانه‌ها و ارتباطات بستگی به میزان هوشیاری فرد ناظر دارد زیرا قانون نسبی بودن همه‌چیز اینجا هم صادق است و هر فرد همانی را می‌بیند که گنجایش و آمادگی دیدنش را دارد.

آیا خداوند می‌خواهد با مخلوقات و بندگان خود ارتباط بگیرد

یکی از مقدمات مطرح شده در برهان اختفای الهی این است که آیا خداوند می‌خواهد خودش را به بنده حقیقت‌جو و عاشق خودش نشان دهد یا خیر که البته این مقدمه اشکال دارد زیرا نوع ارتباط خداوند با مخلوقاتش با نوع ارتباطات انسانی ما متفاوت است. در ارتباطات انسانی ما می‌توانیم انتخاب کنیم با چه کسی وارد رابطه شویم یا نشویم اما رابطه خداوند با ما انتخابی نیست ما چه بخواهیم و چه نخواهیم چه بدانیم و چه ندانیم همواره با او در ارتباط بوده‌ایم و هستیم زیرا او منبع هستی ماست و وجود ما متکی به اوست. بنابراین ما همواره با او و درون او بوده‌ایم و هر لحظه رابطه برقرار بوده و اگر افرادی می‌گویند با خدا ارتباطی ندارند دلیل در این است که آنها بیدار نیستند و حواسشان نیست مثلا اینگونه که انتظار دارند خدا همانند موجودی واضح و روشن جلوی آنها ظاهر شود و با آنها ارتباطی از جنس همان ارتباطاتی که آنها می‌شناسند و تجربه کرده‌اند داشته باشد درحالیکه خداوند از بی‌نهایت طرق مختلف متناسب با خود فرد با آنها ارتباط داشته و دارد.

این یعنی می‌شود در نظر خود ارتباط با خدا را نوعی خاص متصور شد و آن را نیافت درحالیکه همان خدا همواره از طرق دیگر یا با نام‌های دیگر با ما در ارتباط بوده و به این دلیل که فکر می‌کرده‌ایم آن ارتباطات به خدا ربطی نداشته‌اند نتیجه گرفتیم که خداوند یا نخواسته یا نتوانسته با ما ارتباط برقرار کند که در حقیقت ضعف در شناخت ما بوده و نه در خداوند.

آیا همه حقیقت‌جویان خداوند را خواهند یافت؟

یکی دیگر از مقدمات برهان اختفای الهی درباره وجود عده‌ای حقیقت‌جو است که خداوند را ندیده و نیافته‌اند و همین را دلیلی برای رد خدا یا صفات او می‌بینند درحالیکه این امر کاملا اشتباه است. اینگونه که لزوما قرار نیست تمام حقیقت‌جویان همانند هم و در یک زمان خدا یا همان حق و حقیقت را بیابند. مجددا باید دقت داشت که اینجا موضوع گنجایش و ظرف انسانیست و نه خواست خدا برای نشان دادن خودش زیرا خداوند که همانند یک خورشید تابان در همه‌جا و همه‌چیز تابیده و می‌تابد و این انسان است که باید به قدری بیدار شود تا بتواند متناسب با خودش او را ببیند و درک کند.

بنابراین تمام حقیقت‌جویان در نهایت به حق یا همان خدا خواهند رسید اما در زمان و از راه مناسب خودشان و نه آنگونه که ما انتظار داریم و فکر می‌کنیم که درست است زیرا ما نمی‌دانیم که برای درک حقیقت تا چه اندازه باید در خود ظرفیت ایجاد کنیم و فقط باید اینقدر ادامه داد تا ظرفیت و هوشیاری لازم ایجاد شود که به دنبال آن حقیقت هم خودنمایی کند. در ضمن توجه به این نکته هم مهم است که این برهان از این منظر زمانی قوی بود که هیچ حقیقت‌جویی نتوانسته بود خدا را بیابد و هنگامی که همواره بوده‌اند و هستند افرادی که در راستای حقیقت خداوند را یافته‌اند پس نشانه خوبی در اختیار ماست که به حقیقت‌جویی خود ادامه دهیم تا به نتیجه برسیم.