هدف از مناظرات و بحث‌ها فقط کشف حقیقت است. در غالب اوقات به دنبال برنده و یا بازنده بودن کاملا انحرافی و بی‌فایده است زیرا هم راه برای فرار بسیار زیاد است و هم اینکه قاضی مشخص و کارامدی وجود ندارد که بتواند به درستی حکم و قضاوت کند.
وقتی دو دیدگاه مخالف در مناظره رو در روی هم هستند از نحوه برتری یکی بر دیگری که تعقّل ما مسئول تشخیص آن است متوجه خواهیم شد کدام دیدگاه به حقیقت نزدیک‌تر است. در واقع دیدگاه نزدیک‌تر به حق خود به خود بالاتر قرار می‌گیرد و برتری آن با تعقّل انسانی کاملا مشخص می‌شود. پس مواجهه اصولی دو دیدگاه و باور متضاد در مناظرات باعث خواهد شد انسان حقیقت‌جو و عاقل به عنوان بیننده و شنونده این مناظره تشخیص دهد کدام دیدگاه حقیقی‌تر است (البته به شرط تبیین درست دیدگاه‌ها در مناظره)
حال برای تحقق این هدف متعالی یعنی کشف حقیقت در مناظرات، ما اصولی را پیشنهاد می‌دهیم تا با رعایت آنها هرچه بیشتر مطمئن شویم مسیر مناظرات دچار انحراف نمی‌شود. این اصول به شرح زیر هستند:
- اهانت و فحاشی: هرگونه صحبت بی‌ادبانه خارج از هدف مناظره برای کشف حقیقت است و بدون معطلی باعث توقف مناظره می‌شود.
- قطع صحبت طرف مقابل بدون دلیل موجه: اگر طرفین بدون دلیل موجه و صرفا برای اینکه دلیلی بی‌آورند درحالیکه نوبت صحبت آنها نیست بخواهند صحبت مقابل خود را قطع کنند کاری اشتباه انجام داده‌اند و در صورت تکرار این موضوع مناظره متوقف خواهد شد. (دلایل موجه برای قطع صحبت مواردی از این دست هستند: نشنیدن درست و یا قطعی صدا، اصلاح برداشت اشتباه پاسخ‌دهنده از سوال مطرح شده، اعلام دانستن دلایلی که می‌خواهد مطرح شود به طرف مقابل برای اینکه زمان برای موضوعی که از قبل روشن است هدر نشود و …)
- سوالات رگباری: هیچ‌کدام از طرفین حق پرسیدن چندین سوال همزمان را ندارند. هر سوال بصورت منفرد پرسیده می‌شود و طرف مقابل باید زمان کافی برای پاسخ و دفاع در اختیار داشته باشد. زیرا در پرسیدن همزمان چند سوال با هم ممکن است امکان پاسخ‌گویی به همه آنها وجود نداشته باشد و اینگونه القا شود که دلیل نداشتن پاسخ بوده است و یا ممکن است سوال‌ها در بین مباحث فراموش شوند.
- پاسخ مستقیم و بدون حاشیه: اگر از طرفین سوال پرسیده شد باید پاسخ مستقیم و مرتبط با سوال باشد. اگر یکی از طرفین به سوال‌ها پاسخ‌های بی‌ربط و یا توضیحات اضافی بدهد و اینکار تکرار شود طرف مقابل می‌تواند از مناظره خارج شود و بحث را بیهوده تلقی کند.
- عدم پاسخ‌گویی به سوال: اگر هر کدام از طرفین از پاسخ دادن به ۳ سوال مرتبط با موضوع مناظره طفره روند و یا جواب دادن را به تعویق بی‌اندازند طرف مقابل آنها می‌تواند مناظره را بیهوده تلقی و آن را ترک کند.
- بی‌توجهی به جواب‌ها: اگر هر کدام از طرفین سوالی را مطرح و جواب آن را دریافت کند و بعد مجدد آن سوال را مطرح کند به این دلیل که به جواب داده شده توجه کافی نکرده است، طرف مقابل می‌تواند در صورت تکرار این اتفاق از مناظره به دلیل بی‌توجهی و یا کم‌توجهی او خارج شود.
- احترام به مخاطب مناظره: لازم است هر دو طرف به وقت و توجه مخاطبان مناظره احترام بگذارند و سعی کنند هرچه بیشتر بحث را به سمتی ببرند که مخاطبان بتوانند از آن برای کسب آگاهی بهره ببرند. (حتی اگر لازم باشد در مواقعی موقتا حق خود را نادیده بگیرند)
موارد بالا می‌توانند به مرور تکمیل و به روزتر شوند و شما عزیزان می‌توانید نظرات سازنده خود را در بخش کامنت برای ما ارسال کنید که بتوانیم از آنها برای برگزاری مناظرات بهتر استفاده کنیم.
